Een middag met Hans en Wout Westerhof staat al snel in het teken van twee dingen: voetbal en Mexico. De vader en zoon lopen allebei al jaren rond in het Mexicaanse voetbal en vormen de schakel met Nederlandse clubs als Ajax en PSV. Tijdens een lunch in Acapulco vliegen herinneringen, geleerde lessen en trainerswijsheden over tafel. “Niet normaal hoeveel trammelant we hebben gehad met Lozano.”
“Heerlijk”, zegt Hans Westerhof (73) nadat hij een grote slok neemt van een koude michelada. De eerste keer dat hij het drankje probeerde, moest hij wennen aan de mix van bier met tomatensap, limoen en chilipepers. Nu raadt hij het iedereen aan. “Ernest Faber vond het ook lekker. Die was deze week met mij mee naar Chivas in Guadalajara. We waren daar vanwege de samenwerking met PSV die begin dit jaar is opgezet. De clubs willen elkaar commercieel en op voetbalgebied versterken.”
Wout Westerhof (39) onderbreekt zijn vader. De serveerster staat naast de tafel om de bestelling op te nemen. “Sorry pa, maar goed eten is belangrijk. Zullen we gaan voor de octopus in witte wijn en taco’s met garnalen?” In vloeiend Spaans bestelt Wout de lokale lekkernijen van het visrestaurant in Acapulco. De trainer van Pachuca Onder-18 is samen met zijn vader op bezoek in de beroemde badplaats aan de Pacifische kust. Vanwege interlandvoetbal kon hij op mini-vakantie in het land waar hij sinds 2011 woont. “Ernest Faber is ook bij mij in Pachuca geweest. Jullie hadden het over hem, toch?”
Westerhof senior is een kleine maand in Mexico en bracht met een delegatie van PSV een bezoek aan zijn oude club Chivas. Ernest Faber was mee als hoofd jeugdopleiding en Joost de Wit als commerciële man. “Guadalajara is de Silicon Valley van Mexico, PSV heeft met Brainport Eindhoven een sponsor die daarmee kan samenwerken. Die combinatie willen ze maken met voetbal als aanknopingspunt. Bij Chivas lopen meer talenten rond dan in Nederland, maar in Nederland zijn wij tactisch beter. We wisselen trainers en spelers uit zodat iedereen er beter van wordt. Ik speel een rol omdat ik bij beide clubs heb gewerkt. En, om het zelf te zeggen, ik ben nog steeds redelijk populair bij Chivas. Dat helpt.”
Avonturen bij Chivas
‘Redelijk populair’ is een understatement. Nadat Hans Westerhof werd gezien bij de derby tussen Chivas en Atlas spraken supporters de wens uit dat hij terugkeert als coach. Hij kwam in 2002 als technisch directeur naar de populairste club van Mexico, maar werd al snel hoofdtrainer. Hij leidde Chivas naar de finale van de competitie en liet met spectaculair voetbal een onvergetelijke indruk achter. “Dat was een geweldige tijd.” Maar na één seizoen ging Westerhof achter de schermen werken en maakte hij uitstapjes naar Chivas USA en Saprissa in Costa Rica. “Ik had een goede relatie met Jorge Vergara, die eigenaar was van de drie clubs. Jorge was de oprichter van Omnilife, een groot bedrijf in voedingssupplementen, en een drijvende kracht achter Chivas. We reisden samen voor de Copa Libertadores heel Latijns-Amerika door, bijvoorbeeld naar Chili, Argentinië en Colombia. Hij kon dan meteen zaken doen.”
In 2006 vertrok Westerhof bij Chivas na een tweede periode als hoofdtrainer. De aanleiding was een conflict met een invloedrijke sponsor en adviseur. Die wilde Maza Rodríguez uit het elftal halen, maar Westerhof was het daar niet mee eens. “Zo’n sponsor betaalt veel geld en heeft daarom invloed, maar als trainer moet je op zo’n moment op je strepen staan, anders verlies je de controle. Een half jaar later was Rodríguez aanvoerder van de nationale ploeg. Hij heeft een mooie carrière gehad, onder anderen bij PSV. Had ik het toch goed gezien.”
Samen naar Pachuca
De lessen die Hans leerde, bracht hij over op zijn zoon. Wout ontdekte Mexico op zijn achttiende en werkte later bij een voetbalschool van Rafael Márquez en Carlos Salcido. “In die tijd heb ik een voetbalhandleiding geschreven met trainingen Toen pa naar Pachuca ging, hebben we dat boek laten zien. Het papier had dezelfde kwaliteit als het menu dat hier op tafel ligt, maar inhoudelijk sprak het de club aan.”
Het eten wordt geserveerd: garnalen, taco’s en een octopus op een hete grillplaat. Alles rechtstreeks uit de zee. “Wat heb ik hier, Wout?”, vraagt Hans aan zijn zoon. “Dit zijn garnalen met bacon, pa. Provecho, eet smakelijk.” Vader en zoon vullen elkaar feilloos aan. Ze delen hetzelfde opgewekte karakter, hun passie voor voetbal en de liefde voor Mexico. Het verhaal hoe ze in 2011 samen begonnen bij Pachuca is zeker het vertellen waard.
Vader Hans steekt van wal: “Ik was teruggekomen naar Nederland en werd trainer bij Vitesse. In die periode werd ik ernstig ziek. Ik werd geopereerd, kreeg meerdere kuren en allerlei toestanden. Dat was een pittige tijd, maar ik kwam er weer bovenop. Enkele maanden later belde Pachuca en ik was enthousiast. Dus ik vroeg de dokter of het onverantwoord was als ik naar Mexico zou gaan. ‘Nou, onverantwoord niet, maar u bent wel knettergek’, was zijn reactie. Toen wist ik dat ik wilde gaan.”
Wout keerde vanwege de ziekte van zijn vader ook terug naar Nederland. Hij werkte als conditietrainer bij sc Heerenveen, maar na het zien van zijn voetbalhandleiding wilde Pachuca dat Wout met zijn vader meekwam. Hans: “Het pakte fantastisch uit. Na een zware periode in Nederland beleefden we in Pachuca een geweldige tijd. We woonden samen, sliepen samen, aten samen, deden alles samen. Ik kan me niet herinneren dat we ooit trammelant hebben gehad.”
Wout: “Voetbalinhoudelijk lagen we op één lijn. Ik was ook niet dom. Als pa zei dat we linksaf moesten, gingen we linksaf. Ik dacht nooit dat ik het beter wist dan hij. Ik kon van hem leren door goed op te letten. Uiteindelijk ging hij weg, maar ik ben gebleven.”
Hans: “Wout eindigde in elf jaar als jeugdtrainer zeven keer bovenaan. Hij heeft tien keer de finales van de play-offs gehaald en is vijf keer kampioen geworden. Geen andere trainer kan hem dat nazeggen.”
Confrontaties met Chucky Lozano
In de elf jaar dat Wout Westerhof bij Pachuca heeft gewerkt, groeide de jeugdopleiding uit tot één van de beste van het land. De eigenaar van de club, zakenman Jesús Martínez, investeerde in vakkundige trainers, de velden, de gebouwen en voetbalscholen door heel het land. “We hebben niet zoveel geld als Monterrey, Chivas en América, maar de club investeert op de juiste manier”, zegt Wout. “Het eerste elftal speelt met veel eigen jeugd om de bovenste plekken en de talenten blijven komen.”
Als jeugdtrainer had hij twee van de grootste Mexicaanse talenten onder zijn hoede: Hirving Lozano en Érick Gutiérrez. Samen werden ze kampioen bij de Onder-16 en Onder-17, maar de latere PSV’ers moesten wennen aan de directe aanpak van hun Nederlandse trainer. “Hier pakken trainers de beste spelers niet aan, omdat ze wedstrijden voor je beslissen. Daardoor worden ze verwend. Ik zette Chucky juist op de bank bij een finale, omdat hij niet wilde meeverdedigen. Ik kon zijn gedrag niet accepteren, hij moest veranderen.”
Hans: “Niet normaal hoeveel trammelant we hebben gehad met Chucky. Al die gesprekken die je met hem hebt gevoerd en wat je voor hem hebt gedaan, dat zou een Mexicaanse coach nooit zo hebben gedaan.”
Wout: “We hebben veel confrontaties gehad, maar dat was nodig om hem beter te maken. Het ging over het nakomen van afspraken. Als een speler dat niet doet, moet je hem daarmee confronteren. Uiteindelijk heeft Chucky het goed opgepakt. Bij PSV en Napoli verdedigt hij zonder morren mee. Op dat niveau moet je ook zonder bal veel energie in de wedstrijd leggen.”
Mexicaanse voetballers in Nederland
Nadat Lozano het eerste elftal haalde, had Wout regelmatig contact met PSV. De club was geïnteresseerd in de aanvaller en ging in 2018 over tot een transfer. Een jaar later kwam ook zijn beste vriend Gutiérrez naar Eindhoven. “PSV kwam altijd kijken voor Chucky, maar dan zagen ze Guti ook. Ze speelden altijd samen bij Pachuca en de nationale jeugdteams. Ik denk dat Lozano heeft gepusht om zijn vriend op te halen. Met Guti aan zijn zijde voelde Lozano zich beter. In de eerste wedstrijden bij PSV pakte dat geweldig uit. Daarna heeft Guti wat aanpassingsproblemen gehad, maar dat heeft iedere Mexicaan die naar Nederland gaat.”
Hans: “Ze hebben allemaal tijd nodig. Dat gold ook voor Andrés Guardado, Maza Rodríguez en Carlos Salcido. Er wordt in Nederland harder getraind en meer gevraagd.”
Wout: “Het leven buiten het voetbal is ook anders. Ze missen hun familie, het warme weer en het lekkere eten. Dit Mexicaanse leven waar wij van genieten, hebben ze in Nederland niet.”
Hans: “Het is daarom goed dat ze eerst naar Nederland gaan. Als ze vanuit Mexico direct naar Real Madrid gaan, redden ze het nooit. Ajax en PSV kunnen hier spelers vandaan halen, ze ontwikkelen en gebruiken en dan weer doorverkopen. Dat is goed voor iedereen.”
Wout: “Edson Álvarez speelde ook in de jeugd van Pachuca, maar was toen een klein, mager mannetje. De trainers zagen het niet in hem zitten en stuurden hem weg. Hij zegt zelf dat zijn vertrek bij Pachuca het beste is wat hem is overkomen. Dat heeft hem een extra drive gegeven. Uiteindelijk is hij doorgebroken bij Club América.”
Ajax op zoek naar Mexicaans talent
In de toekomst zullen er mogelijk meer Mexicaanse spelers de overstap maken naar Nederland. Naast PSV mengt Ajax zich steeds meer op de Mexicaanse markt. Begin 2020 zouden zes talenten van Pachuca naar Amsterdam komen voor stages en de Future Cup, maar dat ging vanwege corona niet door. “Ik heb het contact tussen Ajax en Pachuca gelegd”, verklaart Hans, die ook bij deze twee clubs een verleden heeft. “Ajax zocht een club in Mexico om mee samen te werken en dan kom je al snel bij ons uit. Henk veldmate is komen kijken, dus die weet hoe goed alles is geregeld. Hij bezocht een jeugdtoernooi en alle uitblinkers waren van Pachuca.”
Wout: “De stages gingen niet door, maar we hebben contact gehouden met Ajax en nieuwe plannen besproken. We zijn de samenwerking aan het onderzoeken, dat wordt ongetwijfeld vervolgd. Nu ga ik arrogant klinken, maar de jeugd van Pachuca speelt het beste voetbal van Mexico. Daar kan Ajax veel plezier aan beleven.”
Hans: “Mexico stroomt over van het talent, maar om dat nog meer te benutten, moet de trainersopleiding worden verbeterd. Die stelt op dit moment niks voor. Dennis te Kloese heeft geprobeerd om dat landelijk aan te pakken. Hij was vier jaar lang algemeen directeur bij de nationale bond, voordat hij naar LA Galaxy en Feyenoord ging. Ik heb hem in 2003 naar Chivas gehaald voor zijn eerste baan in het voetbal. Daarna heeft hij een geweldige carrière voor zichzelf gemaakt.”
Cruijff bij Chivas
Westerhof werd door de eigenaar van Chivas twee keer gevraagd om terug te komen, maar ging daar niet op in. Bij het Chivas-project van Johan Cruijff in 2013 was hij niet betrokken. “Ze dachten dat Cruijff zou komen als trainer, maar dat gebeurde niet. Het werd John van ’t Schip. Een goede kerel en uitstekende trainer, maar geen grote naam in Mexico. Daardoor was Chivas teleurgesteld. John nam bovendien dertien mensen mee voor zijn technische staf. Ik zou een Mexicaanse assistent nemen, maar hij wilde per se zijn eigen mensen. Dat project was ten dode opgeschreven.”
Verliefd op Mexico
Wouts telefoon gaat. Zijn vrouw belt. Ze vraagt waar de mannen blijven, want ze is aan het wachten in het resort waar ze verblijven. “Dit zijn de moeilijkste gesprekken”, lacht Wout nadat hij ophangt. De rekening wordt betaald en de terugweg wordt ingezet. Soepel en bedreven rijdt Wout door het chaotische verkeer over de hoge kustweg van Acapulco. “Zo hey, wat een uitzicht op de baai. Moet je kijken, pa!”
Wout keert straks weer terug naar Pachuca, een rustige stad in het midden van Mexico. Hij is voorlopig niet van plan om terug te verhuizen naar Nederland. “De kwaliteit van leven is hier een stuk hoger, als je een goed inkomen hebt. Ik zit natuurlijk in een enorme bubbel en heb een bevoorrechte positie. Ik begrijp dat veel Mexicanen het financieel moeilijk hebben. Maar juist de mensen die niets hebben, zijn het aardigst. Iedereen is zo vriendelijk. Daar word ik heel vrolijk van.”
Hans reisde als KNVB-coach heel de wereld over om trainerscursussen te geven, maar is het liefst in Mexico. Het lekkere eten, het warme klimaat, de gastvrijheid en de aardige mensen maken dat hij zich thuisvoelt. “Het stoort mij enorm dat de verhalen over Mexico altijd negatief zijn. We moeten onze ogen niet sluiten voor het geweld dat plaatsvindt, maar er is zoveel meer. Mexico is een eerlijk land met geweldige, bescheiden mensen. Ik zou hier zo weer kunnen wonen. Ik ben alleen niet verliefd geworden op een Mexicaanse, maar op een Groningse.”
Trammelant met Romário
Hans en Wout koesteren hun ervaringen in het Mexicaanse voetbal. Dat ze het samen mogen beleven is voor hen het allermooist. Wout herinnert zich nog goed dat hij als klein jongetje bij PSV rondliep, toen zijn vader daar trainer was. “Pa had regelmatig trammelant met Romário als die weer eens te laat kwam. Dan liet Romário mij een panna maken, en dan was het weer goed. Romário was eigenlijk een beetje Chucky. Heel vergelijkbaar in gedrag.”
Heeft Wout de ambitie om net als zijn vader ooit hoofdtrainer te worden? “Ik zou het bij Pachuca best aandurven. Je loopt als hoofdtrainer het risico dat je snel weg moet, maar je verdient ook meer. Ik zit al elf jaar bij de club en mijn contract loopt in december af. Daar moeten we nog over praten.”
De eindbestemming is bereikt, de twee voetbaldieren keren terug naar hun resort. De rest van de middag gaan ze aan de rand van het zwembad liggen. Daar worden de lunch en alle opgehaalde herinneringen verteerd. Hans Westerhof trekt – gevraagd naar het hoogtepunt in zijn carrière – een mooie conclusie. “Werken bij Ajax en PSV was bijzonder, maar het kampioenschap met ACV Assen was net zo’n hoogtepunt. Het reizen was prachtig, maar overal waar ik kwam, realiseerde ik me heel goed: Mensen in Sydney, Peking of Kuala Lumpur zitten echt niet op Hans Westerhof te wachten. Ik werd gevraagd omdat Ajax op mijn cv staat, de beste opleidingsclub ter wereld. Ik denk daarom niet in termen als hoogtepunten. Ik denk meer aan de mensen die ik heb ontmoet en de relaties die ik heb opgebouwd. Daar zit voor mij het echte geluk.”
Mede mogelijk gemaakt door het Steunfonds Freelance Journalisten
