Met Edson Álvarez heeft Ajax een Mexicaanse krijger in huis gehaald. Iemand met een ijzersterke mentaliteit en een enorme honger om beter te worden. De weg van Álvarez naar de top was niet zonder tegenslagen, maar elke keer wanneer hij valt, staat hij op en bewijst hij zichzelf. Een portret van de eerste Mexicaan in Amsterdamse dienst.
Vrienden in Mexico-Stad
Als iemand Edson Álvarez goed kent, zijn het wel Jorge Sanchez en Sebastián Cordova. De twee leerden de middenvelder kennen in de jeugd van Club América en haalden samen het eerste elftal en de nationale ploeg van Mexico. Sanchez en Cordova, beiden begin twintig, spelen nog steeds bij de Mexicaanse topclub. Het vrolijke tweetal ontvangt me op het moderne en streng beveiligde trainingscomplex van hun club in Mexico-Stad. Met uitzicht over de trainingsvelden waar Álvarez zich ontwikkelde tot international, vertellen Sanchez en Cordova over hun band met de Ajacied.
‘Het eerste waar ik aan denk als ik aan Edson denk? Zijn oren! We maken altijd grappen over zijn grote oren’, zegt Cordova. Sanchez vult meteen aan: ‘En ik zeg altijd dat hij lelijk is, haha!’ Als goede vrienden moet je elkaar de maat kunnen nemen. Goede vrienden zijn de drie zeker. ‘Wij zijn bijna broers van elkaar, drie musketiers. Als we samen zijn, maken we veel grappen, spelen we FIFA en gaan we ergens taco’s eten. We missen Edson nu hij in Europa is, maar we praten veel via de telefoon’, zegt Cordova. De twee beschrijven Álvarez als iemand met een sterk karakter. Op en naast het veld heeft hij hen geïnspireerd met zijn werklust en doorzettingsvermogen. Sanchez: ‘Hij was aanvoerder toen we met de Onder-17 kampioen van Mexico werden. Edson gaat altijd voorop in de strijd en stopt niet voordat hij zijn doel heeft bereikt. Hij werkt elke dag hard om beter te worden, dat is zijn geheim. Hij heeft veel gedaan om te komen waar hij nu is.’
Rauwe omgeving
Het verhaal van Edson Álvarez (24 oktober 1997) begint in Tlalnepantla de Baz, een stad die is vastgegroeid aan Mexico-Stad en waar je ’s avonds beter niet in je eentje over straat kunt lopen. De geboorteplaats van de Ajacied is de laatste jaren gevaarlijker geworden, maar ook in zijn jeugd waren er al risico’s om beroofd te worden. Het is in deze rauwe omgeving waar Álvarez opgroeit als jongste van vijf kinderen. Vader Evaristo heeft een bedrijf dat kleding maakt voor scholen, verenigingen en sportclubs. Moeder Adriana staat elke minuut van de dag klaar voor de kinderen. De jonge Edson voetbalt tot ’s avonds laat op straat met kinderen die ouder, groter en sterker zijn dan hij. Op een voetbalveld met de naam El Polvorín, dat zich laat vertalen naar ‘een kruitvat’, houdt hij zich goed staande. Edson verdient er de bijnaam El Machin; een sterke, dappere man, die niet met zich laat sollen. Nu, zo’n vijftien jaar later, prijkt de naam van Edson Álvarez samen met het logo van Club América op de muur van de kleedkamer bij het veld. Die kleine, dunne Edson heeft zich opgewerkt tot kampioen van Mexico, international op het WK van 2018 en doelpuntenmaker in de Champions League bij Ajax.
Doorbraak bij Club América
Op negenjarige leeftijd laat Álvarez zijn familie achter in Tlalnepantla en verhuist hij naar Pachuca om daar in de jeugdopleiding te gaan voetballen. In de koude, grijze stad ten noorden van Mexico-Stad wordt hij snel zelfstandig. In de academie waar ook Hirving Lozano en Érick Gutiérrez speelden, strijdt hij ieder jaar met de andere talenten om een plek in de academie. Na vier jaar wordt Álvarez, dan nog een aanvaller, te licht bevonden. Fysiek te zwak, te klein en te mager. Hij keert gedesillusioneerd terug naar zijn vrienden op het veldje in zijn geboorteplaats en zet op veertienjarige leeftijd het profvoetbal uit zijn hoofd. Niemand kon toen bedenken dat diezelfde magere jongen vijf jaar later zijn debuut zou maken in het eerste elftal van Club América, spelend in het legendarische stadion Azteca.
‘Ik kan me de eerste dagen van Edson bij de club nog herinneren’, vertelt Pablo Luna, oud-verdediger en voormalig jeugdtrainer bij Club América. ‘Samen met een groep andere jongens mocht hij stagelopen. Edson was zestien jaar oud, maar hij toonde zich al erg volwassen. Hij luisterde goed naar de trainers en was vastberaden om zichzelf te bewijzen.’
Álvarez mag bij América blijven. Vanuit zijn ouderlijk huis is hij met de trein, metro en bus elke dag in totaal vier uur onderweg naar de trainingen. In de opleiding van Club América wordt Álvarez omgeturnd van aanvaller naar verdediger. Jeugdtrainer Luna, die bij Pumas met de legendarische Hugo Sánchez samenspeelde en bij América samenwerkte met Leo Beenhakker, zag kansen voor Álvarez als centrale verdediger en rechtsback. “Ik vroeg hem of hij er klaar voor was en hij twijfelde niet. “Si, professor”, zei Edson. En hij maakte het waar. Hij straalde zelfvertrouwen uit, maar naast het veld bleef hij rustig en beleefd.”
Luna wordt trainer van de Onder-20 en haalt de zeventienjarige Álvarez bij zijn ploeg. Samen worden ze kampioen en Álvarez maakt de stap naar het eerste elftal, slechts drie jaar nadat hij in de academie kwam. De trainer op dat moment, de Argentijn Ricardo La Volpe, staat bekend om zijn oog voor talent. Hij liet Rafael Márquez, Andrés Guardado en Diego Lainez debuteren en gunt ook de achttienjarige Álvarez zijn eerste minuten in het profvoetbal. ‘Hij maakte indruk op mij in het hoogste jeugdelftal en ik vond dat hij een kans verdiende. Hij deed me aan Franz Beckenbauer denken, als leider van de verdediging’, vertelt La Volpe. ‘Het liefst zou ik drie Edsons in mijn team hebben. Hij is voetbalintelligent, snapt het spel, maar hij is vooral sterk in de duels. Een verdediger waar je op kan bouwen.’
Kampioenmaker
Vanaf zijn debuut in 2016 is Álvarez gedurende drie seizoenen niet meer weg te denken uit de opstelling van Club América. Ook onder de nieuwe coach Miguel Herrera, die als bondscoach van Mexico op het WK van 2014 verloor van Nederland, is Álvarez onbetwist. In zijn derde seizoen speelt hij samen met zijn jeugdvrienden Sanchez en Cordova. Het werd het laatste jaar van Álvarez bij Club América worden, maar de fans zullen hem nooit vergeten. Vlak voor zijn vertrek maakt hij zich onsterfelijk door hoogstpersoonlijk de titel binnen te halen. Álvarez speelt ondertussen op het middenveld en haalt met zijn team de play-offs om het kampioenschap. Club América wint met 0-2 van stadsgenoot Cruz Azul, het magere ventje van dat zanderige voetbalveld maakt beide doelpunten. ‘Edson heeft zichzelf daarmee voor altijd bewezen in Mexico’, zegt Víctor Díaz, journalist van Récord en volger van Club América. ‘Wat me het meest bijblijft, is zijn persoonlijkheid. Na afloop van wedstrijden wil geen enkele speler van Club América met de pers praten, maar Edson stond altijd klaar om ons te woord te staan. Dat is een voorbeeld van zijn goede karakter.’
Kritiek bij Mexicaanse elftal
Dat beaamt ook Dennis te Kloese, de Nederlander die tussen 2011 en 2018 bij de Mexicaanse nationale bond werkt als jeugdcoördinator en algemeen directeur. Hij leert Álvarez kennen als jeugdinternational en later als speler op het WK in Rusland. ‘Edson is een correcte jongen die graag wil leren. Hij was altijd aanvoerder bij de nationale selecties, want je kunt als coach zaken met hem bespreken’, vertelt Te Kloese. ‘Ik herinner me dat zijn ouders altijd aanwezig waren. Zijn moeder vliegt niet graag, maar ze waren recent allemaal in Amsterdam voor de geboorte van Edsons dochter. Hij komt uit een stabiel en hecht gezin.’
In 2017 speelt Álvarez op het WK Onder-20 in Korea en daarna geraakt zijn interlandcarrière in een stroomversnelling. Hij wordt als negentienjarige opgeroepen voor de Confederations Cup en gaat een jaar later naar het WK in Rusland, waar hij de eerste wedstrijd tegen Duitsland met 1-0 wint. De rest van het WK verloopt minder goed voor Álvarez. Hij maakt een eigen doelpunt tegen Zweden en wordt tegen Brazilië door Neymar aan alle kanten voorbijgelopen. Het leidt tot harde kritiek in de media. ‘Na de wedstrijd tegen Brazilië was Edson emotioneel’, herinnert Te Kloese zich. ‘In Mexico ligt er veel druk op het voetbal. Voetbal is een uitlaatklep voor veel mensen. In Nederland heb je zeventien miljoen bondscoaches, in Mexico zijn dat er honderddertig miljoen. Alles ligt onder een vergrootglas. Edson was pas twintig jaar en werd voor de leeuwen gegooid. Gelukkig kan hij een stootje hebben. Hij komt van een grote club en is gewend aan hoge verwachtingen. Het seizoen na het WK maakte hij Club América kampioen en nu speelt hij bij Ajax.’
Droom najagen
Zijn oude jeugdtrainer Pablo Luna had niet verwacht dat Álvarez ooit een transfer naar Europa zou maken. ‘Dat is weinig Mexicanen gegund. Edson was op jonge leeftijd goed, maar hij moest nog veel leren. Hij heeft me verbaasd. Door zijn honger naar succes heeft hij het gehaald. Nog steeds kan hij veel verbeteren, met name op voetballend gebied, maar Ajax is de juiste plek om dat te doen. Edson is een grote speler en een groot mens, die zijn droom heeft nagejaagd.”
Spelersbegeleider Nathan van Kooperen ving Álvarez deze zomer op toen de Mexicaan in Nederland aankwam. ‘Ik haalde hem op van het vliegveld en sindsdien zijn we bijna elke dag samen geweest’, vertelt van Kooperen. ‘Het was even wennen voor Edson, want Nederland is nogal anders dan Mexico. Hij is ver weg van huis, maar hij begint zich al thuis te voelen. Zijn Nederlands is nog beperkt. Hij spreekt gelukkig goed Engels.’ Van Kooperen helpt Álvarez met alles om het voetbal heen. De zaakwaarnemer regelt zijn huis, zijn auto, een Nederlands telefoonnummer en maakt hem wegwijs in Amsterdam. Samen met hun vriendinnen gaan de twee regelmatig uit eten. ‘Edson is erg gericht op zijn familie, zeker nu hij een jonge baby heeft. Hij is zoveel mogelijk thuis. Verder is hij gefocust op het voetbal. Hij leeft voor de sport, want hij wil het maximale eruit halen.’
Topwedstrijden
Van Kooperen herinnert zich dat Ronald de Boer vraagtekens zette bij de kwaliteiten van Álvarez in aanloop naar de Champions League-wedstrijd tegen Lille. Álvarez reageerde met een doelpunt. ‘Als voetballer krijg je kritiek, Edson is daar inmiddels aan gewend. Hij liet mij beelden van de finale tegen Cruz Azul zien en vertelde dat hij in topwedstrijden op zijn best is. Hij scoort vaak op belangrijke momenten, zei hij. Vervolgens scoorde hij tegen Lille en APOEL. Dat was ongelooflijk.’
Zijn vrienden in Mexico zaten juichend voor de televisie. Sanchez zag vorig seizoen alle wedstrijden van Ajax in de succesvolle Champions League-reeks en is trots dat zijn vriend nu daar in Amsterdam speelt. ‘Toen Edson scoorde tegen Lille, was ik enorm blij voor hem. Hij laat zien dat Mexicanen op het hoogste niveau meekunnen’, vertelt Sanchez. Hij en Cordova hebben dezelfde droom als Álvarez om ooit in Europa te spelen. ‘Ik hoop dat het gaat lukken. Wij kunnen een voorbeeld nemen aan Edson. Hij heeft laten zien dat je nooit op moet geven.’
